Χορεύοντας με τους λύκους
Δούλεψε σκληρά, παίξε δυνατά

Της Κοραλίας Τιμοθέου*

Οι λύκοι έχουν ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό. Μετατρέπονται εύκολα και γρήγορα από παιγνιδιάρικα κουτάβια σε αιμοβόρους θηρευτές. Το καθετί στην ώρα του.

Ο παιγνιδιάρης λύκος

Τον περισσότερο χρόνο τους οι λύκοι το περνούν φροντίζοντας την οικογένεια τους και παίζοντας. Τόσο τα λυκόπουλα όσο και τα ενήλικα μέλη της αγέλης έχουν το παιγνίδι έντονα στην καθημερινότητά τους. Αποτελεί μορφή κοινωνικοποίησης και σύσφιξης των σχέσεων. Οι παιγνιώδεις δραστηριότητες βοηθούν στην έκκριση ντοπαμίνης και στην καλλιέργεια του αισθήματος της ευεξίας. Βελτιώνουν τη συνεργασία και ενισχύουν την αλληλεγγύη.

Για τα νεαρά άτομα το παιγνίδι είναι ο κατεξοχήν τρόπος μάθησης. Το τρίπτυχο: δοκιμή – εξάσκηση – τίμιος αγώνας (fair play) βοηθά τα λυκόπουλα να καλλιεργήσουν την περιέργεια, να εξερευνήσουν, να ανακαλύψουν τα όρια τους, ποιες συμπεριφορές είναι αποδεκτές και ποιες όχι, τους άγραφους κανόνες της κοινωνίας τους, ποιες δραστηριότητες είναι επικίνδυνες και ποιες ασφαλείς. Μαθαίνουν να αποδέχονται τις επιπτώσεις των πράξεων τους, να συνεργάζονται και να επιδεικνύουν αυτοέλεγχο. Τα διδάσκει ότι η ανέντιμη συμπεριφορά έχει τίμημα.

Ο λύκος θηρευτής

Κάποια στιγμή το παιγνίδι θα τελειώσει. Μικροί και μεγάλοι θα πεινάσουν. Η αγέλη βγαίνει για κυνήγι. Ο λύκος δεν είναι «αιμοδιψής φονιάς». Δεν διασκεδάζει να σκοτώνει. Κυνηγά για να τραφεί. Όπως τα πλείστα τετράποδα, οι λύκοι σέβονται τη ζωή. Σκοτώνουν μόνο ότι έχουν πρόθεση να καταναλώσουν.

Το κυνήγι είναι για τους λύκους βιοποριστικό επάγγελμα. Είναι χρονοβόρο και ενεργοβόρο πλην όμως απαραίτητο. Για το λόγο αυτό οι λύκοι οφείλουν να είναι αποτελεσματικοί. Αυτό σημαίνει οργάνωση – κατάστρωση και υλοποίηση πλάνου δράσης. Το παραμύθι: «βόλταρε ο λύκος στο δάσος, ξάφνου είδε ένα ελάφι και είπε ας το κυνηγήσουμε…» είναι το ίδιο παράλογο με το «περπατούσα μια μέρα στη Λευκωσία, είδα μπροστά μου μια εταιρεία και είπα ας δουλέψω σήμερα εδώ κανένα οκτάωρο!»

Στο κυνήγι το πλάνο δράσης περιλαμβάνει τα πλείστα μέλη της αγέλης. Όλοι βοηθούν εκτός από τους συνταξιούχους, τους ασθενείς, τους βαριά τραυματίες και τους φροντιστές τους. Βασίζεται κυρίως σε ενέδρες αφού το στοιχείο του αιφνιδιασμού είναι βασικός παράγοντας επιτυχίας και εξοικονόμησης δυνάμεων.

• Κυνηγετικές αρχές: αναζήτηση – προσέγγιση – παρακολούθηση – απομόνωση – εξάντληση - επίθεση – θανάτωση.

Οι λύκοι είναι σχετικά μικρόσωμοι σε σύγκριση με τα θηράματά τους και σαφώς ελαφρότεροι. Ο λόγος είναι η οικονομία κλίμακας. Ένα θήραμα που επαρκεί για όλη την αγέλη είναι προφανώς καλύτερο από το να κυνηγάς όλη μέρα μικρούς μικρούς «μεζέδες» εδώ κι εκεί.  Αυτό βέβαια σημαίνει ότι οι λύκοι θα πρέπει να αντισταθμίσουν τη σωματική υπεροχή της λείας τους με την εξυπνάδα, τη συνεργασία, την ταχύτητα, την αποτελεσματικότητα.

Όλα λοιπόν ξεκινούν με την αναζήτηση του στόχου. Οι λύκοι ποτέ δεν επιτίθενται σε ολόκληρο κοπάδι και σπάνια σε υγιή ενήλικα ζώα. Αντί αυτού, παρακολουθούν αθέατοι και αθόρυβοι τα υποψήφια θύματα με σκοπό να εντοπίσουν τον πιο αδύναμο κρίκο: ένα ηλικιωμένο, μικρό, τραυματισμένο ή ασθενές ζώο. Το πιο ευάλωτο. Αυτό το επιτυγχάνουν έχοντας υπομονή.

• Τα καλά πράγματα έρχονται σε αυτούς που μπορούν να περιμένουν.

Η παρακολούθηση μπορεί να διαρκέσει ώρες. Εντούτοις είναι σημαντική καθώς λανθασμένη επιλογή στόχου συνήθως συνεπάγεται αχρείαστη κούραση, άδειο στομάχι, τραυματισμούς, ακόμα και θάνατο. Η αναμονή συνεχίζεται μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη στιγμή, όταν ο στόχος θα απομονωθεί από το κοπάδι. Οι επικεφαλής κυνηγοί μαθαίνουν νωρίς να σταθμίζουν τον κίνδυνο και να κρίνουν πότε αξίζει να ρισκάρουν.

Στο κυνήγι το κεφάλαιο συνεργασία είναι ιδιαίτερα κρίσιμο. Εντός της ομάδας υπάρχει σαφής καταμερισμός εργασίας και καθορισμός ρόλων. Ανάλογα με το φύλο, την ηλικία, την εμπειρία, τη φυσική κατάσταση και τα έμφυτα ταλέντα του κάθε λύκου, αυτός αναλαμβάνει τη δουλειά που του/ της ταιριάζει περισσότερο. Χωρίς γκρίνιες. Οι λύκοι είναι ομαδικοί παίχτες. Δεν διαθέτουν τον ανθρώπινο εγωισμό και δεν έχουν ανάγκη να κάνουν επίδειξη των ικανοτήτων τους. Καθένας κάνει αυτό που του ταιριάζει περισσότερο και που είναι καλύτερο για το σύνολο. Εξ ου και το αποτέλεσμα.

Μια μικρή ομάδα αναλαμβάνει να εξαντλήσει το υποψήφιο θύμα ενώ μια άλλη, ξεκούραστη, καραδοκεί για να επιτεθεί και να του καταφέρει το θανάσιμο κτύπημα. Οι δύο ομάδες βρίσκονται σε αδιάλειπτη επικοινωνία.

Για τους λύκους η επιτυχία και η αποτυχία είναι κομμάτι της καθημερινότητας. Η κυνηγετική εκστρατεία δεν είναι πάντα καρποφόρα. Αυτό ωστόσο ουδέποτε πλήττει το κύρος του κυρίαρχου ζευγαριού, ούτε αμφισβητείται η ικανότητα του από μία, δύο ή τρεις ήττες. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να προσπαθήσουν ξανά. Έχουν επιμονή και ο επιμένων νικά. (Οι λύκοι αξιοποιούν τη σοφία της φύσης!

* www.koraliatimotheou.com, Η σοφία των λύκων,  Έλι Ράντινγκερ.

Επισκεφθείτε το ελληνικό καταφύγιο του λύκου και της αρκούδας στο Νυμφαίο www.arcturos.gr