ΑΡΘΡΑ
Το Πάσχα του Αδάμ και της Εύας
Της Κοραλίας Τιμοθέου*
Πάσχα: γιορτή της αγάπης, της πνευματικής ανάτασης, της ελπίδας, της μετάβασης από το «εγώ» στο «εμείς».
Το γιορτάζουμε συνήθως μέσω του εκκλησιασμού της Μεγάλης Εβδομάδας. Με κατανυκτικούς ψαλμούς, κεριά, ευαγγέλια, αναγνώσματα, περιφορές. Και είναι για πολλούς από εμάς ένα υπέροχο, μαγευτικό ταξίδι στον χρόνο, καθώς αναβιώνουμε τα Πάθη του Χριστού και συμπάσχουμε μαζί του. Συμμεριζόμαστε ίσως την αγωνία του για την ανθρωπότητα, την αφοσίωση του στην οικουμενική πνευματική εξύψωση, την ακλόνητη πίστη του στον άνθρωπο και στο αγαθό μέσα του.
Είναι υπέροχο.
Είναι άραγε ο μοναδικός τρόπος να ζήσουμε το Πάσχα;
Κάθε χρόνο γεμίζουμε τις εκκλησιές, μέσα κι έξω, περιμένοντας να νιώσουμε αυτό το κάτι παραπάνω: την γαλήνη, την ασφάλεια, την ηρεμία, την ομορφιά και την απλότητα της ζωής.
Φέτος, λόγω των υγειονομικών μέτρων, το εγχείρημα αυτό είναι πρακτικά πιο δύσκολο. Πολλοί θα παραμείνουμε απρόθυμα στα σπίτια μας. Κάποιοι, παρά τις προειδοποιήσεις, θα συνωστιστούμε εντός ή εκτός των χώρων λατρείας, μήπως «φάμε απουσία». Μερικοί θα γκρινιάξουμε, όπως πάντα. Ίσως όμως εδώ υπάρχει μια ευκαιρία. Η ευκαιρία για ένα πείραμα. Ένα αλλιώτικο Πασχαλινό ταξίδι. Έξαλλου, γιατί να κάνουμε κάθε χρόνο τα ίδια και τα ίδια;
Ίσως, αυτή τη φορά, να δοκιμάσουμε, αντί της παθητικής παρακολούθησης, την ενεργή συμμετοχή στο θαύμα.
Η παθητική παρακολούθηση έχει ένα σωρό κανόνες: φυσική παρουσία σε κάποιο ναό, σε συγκεκριμένο ωράριο, με κάποια αξιοπρεπή ένδυση και υπόδηση, με υποδειγματική σοβαρότητα και ησυχία, παρατηρητές των μυστηρίων που τελούνται μπροστά μας. Έχει μεγάλη αξία αλλά ίσως μπορούμε φέτος να κάνουμε μια παραλλαγή. Τι έχουμε να χάσουμε;
Η ενεργή συμμετοχή είναι πιο ελεύθερη, πιο προσωπική, έχει λιγότερους κανόνες και για κάποιους είναι πιο αποτελεσματική. Μπορεί να γίνει από την άνεση του σπιτιού μας - αφού δεν προϋποθέτει συναθροίσεις - και γι’ αυτό συνεισφέρει έμπρακτα στην ασφάλεια και την υγεία τόσο τη δική μας όσο και των συμπολιτών μας, Το μόνο που χρειάζεται είναι ηρεμία και είκοσι λεπτά από την ημέρα μας.
Αυτό που εισηγούμαι λοιπόν, έτσι για αλλαγή, είναι αντί να επικεντρωθούμε στα προβλήματα, να συγκεντρωθούμε στα θαύματα. Αντί να ζητήσουμε άφεση αμαρτιών, αντί να πενθήσουμε τις αποτυχίες μας, αντί να αυτο-βασανιστούμε με τύψεις και ενοχές, να κάνουμε μια συνειδητή απόπειρα να βιώσουμε την γαλήνη που έχουμε απολέσει.
Ο Αδάμ και η Εύα έχασαν τον παράδεισο: την ειρήνη, την εσωτερική ηρεμία, την αρμονία με τη φύση, την αγάπη για κάθε μορφής ύπαρξη, την φυσιολογική συνύπαρξη με το Θείο. Αντικατέστησαν τον παράδεισο με πρωτόγνωρα συναισθήματα: αποξένωση, θυμό, επίκριση, θλίψη, φόβο, στέρηση της αγάπης, ενοχοποίηση της απόλαυσης. Αυτά τα έχουμε κληρονομήσει ως προίκα και έχουμε γίνει ειδήμονες στο να τα θυμόμαστε, να τα αναπαράγουμε, να τα ενδυναμώνουμε, να τα διαιωνίζουμε.
Ίσως, αυτό το Πάσχα, μπορούμε να εστιάσουμε στην αναβίωση του χαμένου παράδεισου από την θαλπωρή της πολυθρόνας μας. Καθισμένοι άνετα, με τα μάτια κλειστά και τα πόδια να πατούν στο πάτωμα, συγκεντρωνόμαστε για λίγο στην αναπνοή. Παρατηρούμε τον εισπνεόμενο αέρα καθώς κινείται από τη μύτη στο λαιμό, στους πνεύμονες, στην καρδιά και καταλήγει στην κοιλιά. Νοερά παρακολουθούμε τον εκπνεόμενο αέρα να ταξιδεύει από την κοιλιά στην λεκάνη και τις πατούσες των ποδιών. Αρκεί μόνο που υπάρχουμε. Είμαστε εδώ.
Την Μεγάλη Δευτέρα εισπνέουμε αργά και βαθιά «ευγνωμοσύνη», από την πηγή της δημιουργίας. Χρησιμοποιούμε την «ευγνωμοσύνη» ως λέξη-μάντρα. Την κρατάμε για λίγα δευτερόλεπτα στο σώμα μας. Μας δυναμώνει. Μας τονώνει. Συντονιζόμαστε. Γινόμαστε ένα με αυτήν. Εκπνέουμε την «ευγνωμοσύνη» προς τη γη που μας στηρίζει, μας φιλοξενεί, μας τρέφει, καθώς και προς όλα τα δημιουργήματα με τα οποία την μοιραζόμαστε.
Παρομοίως, την Μεγάλη Τρίτη εισπνέουμε και εκπνέουμε «ασφάλεια».
Την Μεγάλη Τετάρτη «εμπιστοσύνη».
Την Μεγάλη Πέμπτη «υγεία».
Την Μεγάλη Παρασκευή «αγάπη».
Το Μεγάλο Σάββατο «δημιουργικότητα».
Την Κυριακή του Πάσχα «ενότητα», «ολότητα», τη συμμετοχή μας στο μεγάλο πάζλ. Την επιστροφή στον παράδεισο.
Ποτέ, κανείς δεν είναι μόνος, όσο κάποιοι τον αγαπούν αρκετά ώστε να μείνουν στο σπίτι τους βοηθώντας τον να παραμείνει υγιής. Όταν οι ευχές και οι ευ-λογίες τους, είναι μαζί του από κάθε γωνιά του πλανήτη.
Αντίθετα, ο καθένας είναι μόνος όταν παλεύει μήπως «σώσει το τομάρι του». Έξω από την Εδέμ, χιλιάδες μίλια μακριά. Ολομόναχος μέσα στο πλήθος.