Κάιν και Άβελ

Της Κοραλίας Τιμοθέου*

 Εικάζεται ότι ο Νeanderthal είχε εκπληκτικό μνημονικό. O εγκέφαλός του ήταν δομημένος με τέτοιο τρόπο ώστε οι αποθήκες μνήμης να είναι το κυρίαρχο στοιχείο του*. Έτσι ο Νεάντερνταλ υστερούσε μεν σε δημιουργικότητα, ευρηματικότητα και προσαρμοστικότητα, αλλά έφερε μαζί του «τις μνήμες των προγόνων του». Η τεχνογνωσία, δηλαδή, για όλα όσα χρειαζόταν για να επιβιώσει, υπήρχε διαθέσιμη στο μυαλό του ακόμη κι αν κανένας δεν ήταν σε θέση να του την διδάξει. Αρκούσε να «θυμηθεί». Είχε την ικανότητα να ανακαλεί από τη μνήμη του όλη τη γνώση που κατείχαν οι πρόγονοί του σχετικά με ένα θέμα και να κάνει ο ίδιος πολύ-πολύ μικρές προσθήκες, οι οποίες «μεταφέρονταν» με τη σειρά τους στο «μνημονικό» των απογόνων του. Ο εγκέφαλός του του εξασφάλιζε την επιβίωση αλλά δεν ευνοούσε την ανάπτυξη και την εξέλιξή του.

Αντίθετα, ο Homo Sapiens δεν διαθέτει τόσο ισχυρό μνημονικό, αυτήν την αποθήκη προπατορικών γνώσεων. Έχει όμως ένα άλλο, ισχυρότατο πλεονέκτημα: το μυαλό του είναι δημιουργικό, εφευρετικό και ευπροσάρμοστο. Αποτέλεσμα, όσα χάνει σε μνήμη, κερδίζει - και με το παραπάνω - σε γόνιμη αναλυτική και κριτική σκέψη, στην έρευνα, στην ικανότητα συνδυασμού και εξαγωγής συμπερασμάτων, στον σχεδιασμό. Γι’ αυτό άλλωστε και υπερίσχυσε του «αδελφού» του και τον αφάνισε. Τον αφάνισε γιατί ήταν διαφορετικός και η διαφορετικότητα οδηγεί στον φόβο. Τον αφάνισε γιατί ο φόβος ξυπνά τα αγριότερα ένστικτα επιβίωσης. Τον αφάνισε γιατί μπορούσε. Γιατί στη ζούγκλα, ο δυνατότερος, ο εξυπνότερος ή - συχνότερα - ο πιο ευπροσάρμοστος, κερδίζει.

Κάιν και  Άβελ.

Δυο αδέλφια.

Γιοι της μάνας Γης.

Νeanderthal και Homo Sapiens.

Ποιος είναι ποιος;

Αυτός που λείπει είναι, προφανώς, ο Άβελ αρά αυτός που μένει πρέπει, μάλλον, να είναι ο Κάιν. Ο Κάιν που τριγυρίζει έξω απ΄ τον παράδεισο, γυρεύοντας να βρει το δρόμο του στα σκοτεινά.

Ο Νeanderthal πέθανε. Ο Homo Sapiens ζει.

Υπάρχει ωστόσο και η εκδοχή* ότι επιβίωσε μια ανάμιξη των δύο. Άνθρωποι που έχουν λίγο απ’ τον καθένα. Ή μάλλον λίγο από τον αφανισθέντα και περισσότερο απ’ τον επιβιώσαντα αδελφό. Αυτό δεν είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο και το αναφέρω μόνο χάριν συζήτησης. Χάριν της πιθανότητας να έχουμε αποθηκευμένες μέσα μας «μνήμες» τόσο μακρινές και αρχαίες όσο και ο άνθρωπος και ίσως και πάρα πέρα. Χάριν της δυνατότητας να αντλήσουμε λίγη από τη «συμπαντική σοφία» που ρέει μέσα στην ύπαρξή μας.

Βαθιά μέσα μας έχουμε τις απαντήσεις και τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε για σχεδόν τα πάντα. Έχουμε ξεχάσει όμως τον τρόπο πρόσβασης σ’ αυτό το μέρος του εγκεφάλου μας και ο δρόμος προς τα εκεί είναι πλέον χορταριασμένος και δύσβατος αλλά όχι απροσπέλαστος. Πιστεύεται* δε ότι στο μακρινό μας παρελθόν δύο εγκεφαλικοί αδένες, η επίφυση και η υπόφυση ήταν συνδεδεμένοι μεταξύ τους και αυτό έδινε στον εγκέφαλο πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες από τις σημερινές, σε πνευματικό επίπεδο. Εξειδικευμένες πρακτικές διαλογισμού μπορούν να ενεργοποιήσουν αυτή την αχρηστευμένη γέφυρα. 

«Γνώστη δεν μπορώ να αποκαλέσω τον εαυτό μου. Ένας εξερευνητής ήμουν και είμαι ακόμη, αλλά δεν ψάχνω πια στα αστέρια και στα βιβλία, παρά αρχίζω να αφουγκράζομαι τις διδασκαλίες που μουρμουρίζει το αίμα κυλώντας στις φλέβες μου.»

Έρμαν Έσσε, Ντέμιαν

Είναι συναρπαστική, μεθυστική ακόμα η εξερεύνηση του πλανήτη, της φύσης και των φαινομένων της, του γαλαξία, του κόσμου μας. Το μόνο συναίσθημα που μπορεί να ξεπεράσει αυτή τη μαγεία είναι η εξερεύνηση όλων αυτών που δεν φαίνονται. Που υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Που αποτελούν δυνάμεις αόρατες και πανίσχυρες: τα συναισθήματα, το ένστικτο, τη διαίσθηση.

* www.koraliatimotheou.com, J.Μ.Auel, Earth’s Children, https://www.discovermagazine.com/planet-earth/neanderthal-brains-bigger-not-necessarily-better, https://deborahking.com/the-one-activation-you-need-to-connect-to-the-divine/