Η υγιεινή διατροφή… του μυαλού και της καρδιάς μας

Της Κοραλίας Τιμοθέου*

«Ελπίζω ότι όλοι όσοι διαβάζουν το παρόν έχουν μια πολύ όμορφη μέρα. Αν όχι, τότε εύχομαι να γνωρίζουν πως κάθε λεπτό που περνά έχουν την ευκαιρία να την κάνουν όμορφη».

Gillian Anderson

Φρούτα, λαχανικά, ψάρια.  Όλοι έχουμε καταβάλει έστω και για λίγο την προσπάθεια να θρέψουμε υγιεινά το σώμα μας.  Χρειάζεται προσπάθεια;  Συνήθως ναι.  Μπορεί να γίνει συνήθεια και τρόπος ζωής;  Οπωσδήποτε.  Γιατί λοιπόν ακούγεται εξωπραγματικό να κάνουμε το ίδιο και με το μυαλό μας;  Όπως η υγιεινή διατροφή του σώματος το καθιστά δυνατό, ανθεκτικό και υγιές, έτσι και η υγιεινή διατροφή του μυαλού, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, μπορεί να το ενδυναμώσει και να το προφυλάξει. 

Σε τι συνίσταται η υγιεινή διατροφή του μυαλού και της καρδιάς;

• Στην καλλιέργεια θετικών συναισθημάτων όσο πιο πολύ και όσο πιο συχνά μπορούμε. Τα θετικά συναισθήματα είναι φευγαλέα και συχνά μας διαφεύγουν.  Κάθε φορά που αντιλαμβανόμαστε κάποιο θετικό συναίσθημα, κάνουμε παύση και το απολαμβάνουμε.  Με τον τρόπο αυτό, παρατείνουμε την επίδραση του και εκπαιδεύουμε τον εγκέφαλο μας να δημιουργεί περισσότερα θετικά συναισθήματα.  Μελέτες* έδειξαν ότι όταν οι άνθρωποι αισθάνονται περισσότερα θετικά παρά αρνητικά συναισθήματα σε αναλογία 3:1, τότε ακμάζουν.  Παρόλο που τα θετικά συναισθήματα διαρκούν λίγο, μια συστηματική δίαιτα βασισμένη σε αυτά έχει μακροπρόθεσμα οφέλη. 
• Στην επιδίωξη πραγματικά θετικών συναναστροφών με τους ανθρώπους γύρω μας όποια κι αν είναι η σχέση μας μαζί τους.
• Στην απαλλαγή από το υπερβολικό φορτίο. Απλοποιώντας τη ζωή μας όσο το δυνατό περισσότερο, παίρνοντας αποφάσεις σχετικά γρήγορα, απλά και «τελεσίδικα», μειώνοντας τις αχρείαστες υποχρεώσεις που δεν εξυπηρετούν ουσιαστικά ούτε εμάς ούτε κάποιον άλλο, καταγράφοντας τις δραστηριότητες μας σε μια λίστα, απελευθερώνουμε το μυαλό μας από τις «σκοτούρες», έστω και λίγο.
• Στην αποδοχή των γνήσιων και αιτιολογημένων αρνητικών συναισθημάτων και στην αξιοποίηση τους έναντι της προσπάθειας συγκάλυψης ή άμεσης απομάκρυνσης τους. Κανένας δεν θέλει να αισθάνεται άσχημα.  Αγνοώντας ωστόσο συναισθήματα που υπάρχουν είναι σαν να κρύβουμε τη σκόνη κάτω από το χαλί.  Είναι καλύτερα να τα αποδεχτούμε και να κάνουμε κάτι γι’ αυτά, είτε ενεργώντας εποικοδομητικά, είτε εκλογικεύοντας τα, είτε «εκτονώνοντας» τα με δημιουργικό και ασφαλή τρόπο: γυμναστική, χορό, ζωγραφική κλπ. 
• Στην αποβολή των τοξινών, δηλαδή των υπερβολικών ή αχρείαστων αρνητικών σκέψεων που πολλαπλασιάζονται και γιγαντώνονται χωρίς πραγματικό αντικείμενο. Οι έγνοιες και το άγχος είναι συνήθειες του εγκεφάλου μας.  Τα σενάρια για τα οποία ανησυχούμε τις περισσότερες φορές δεν θα πραγματοποιηθούν (ευτυχώς) ποτέ… «Αν παντρευτώ, τζαι κάμω γιον, τζαι φκάλω τον Βασίλη…»  Η αναγνώριση ότι τα σενάρια στα οποία υποβάλλουμε τον εαυτό μας είναι ανύπαρκτα και ότι εμείς τους δίνουμε οικειοθελώς κατοικία στη σκέψη μας, είναι το πρώτο βήμα για να τα αποβάλουμε.  Είναι επιλογή για μας να σκεφτούμε είτε το καλύτερο δυνατό σενάριο, είτε το χειρότερο σε μια δεδομένη περίσταση, είτε οτιδήποτε ενδιάμεσο, ή ακόμα και να περιορίσουμε τις προβλέψεις στο ελάχιστο και να περιμένουμε να δούμε τι θα παρουσιαστεί στον δρόμο μας.
• Καθαρίζοντας το μυαλό και την καρδιά μας από περιορισμούς, τραυματικές εμπειρίες, μνησικακίες, υποθετικά σενάρια, φόβους, ανεκπλήρωτες επιθυμίες, τα πολλά «πρέπει» και τα πολλά «γιατί». Αυτό μπορεί να είναι και το δυσκολότερο και να χρειάζεται κάποια επένδυση χρόνου από μέρους μας.  Ωστόσο αξίζει γιατί μας απελευθερώνει ώστε να μπορούμε να ζήσουμε πολύ περισσότερο τα θετικά στοιχεία της ζωής.
• Ζώντας όσο περισσότερο μπορούμε στο παρόν. Το παρόν έχει πολύ λιγότερες έγνοιες από το μέλλον και πολύ λιγότερες λύπες από το παρελθόν.   Κάθε φορά που το μυαλό ταξιδεύει στον χρόνο, χάνουμε τη μοναδική ευκαιρία του «τώρα».  Η απλούστερη λύση είναι η ήπια επαναφορά του εαυτού μας στο παρόν, όποτε τον συλλαμβάνουμε να ονειροπολεί ή να αναπολεί και η επικέντρωση του για λίγες στιγμές σε ήχους και εικόνες της παρούσας πραγματικότητας. 

Η δίαιτα του μυαλού και της καρδιάς είναι πολύ πιο παραμελημένη από τη δίαιτα του σώματος και αυτό είναι οξύμωρο κυρίως για όσους θεωρούν θνητό το σώμα αλλά αθάνατη τη ψυχή.  Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, λογικό θα ήταν να υπάρχει ισορροπία στον τρόπο με τον οποίο τρέφουμε τόσο το σώμα, όσο και το μυαλό και την καρδιά. 

«Το μυαλό είναι από μόνο του ένας ολόκληρος κόσμος.  Μπορεί να φτιάξει έναν παράδεισο μέσα στην κόλαση ή μια κόλαση μέσα στον παράδεισο»   John Milton.

*www.koraliatimotheou.com, Barbara Fredrickson, Positivity Ratios