Είσαι σημαντικός!

της Κοραλίας Τιμοθέου

Το Κοινωνικό μας Κεφάλαιο, τα άτομα, δηλαδή, που συναναστρεφόμαστε ή με τα οποία έχουμε κάποιου είδους σχέση, αποτελείται σε κάποιο μικρό του μέρος από άτομα οικεία σε μας.  Η οικογένεια, ο/η σύντροφος μας, οι φίλοι μας, συνάδελφοι, συμμαθητές και συμφοιτητές μας, αποτελούν άτομα τα οποία είναι σε διάφορους βαθμούς γνωστά και κατανοητά σε μας.  Μαζί τους αισθανόμαστε ασφάλεια, άνεση, οικειότητα.  Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος του Κοινωνικού μας Κεφαλαίου αποτελείται από «ξένους».  Απλούστατα διότι το σύνολο των ατόμων που δεν γνωρίζουμε, είναι μεγαλύτερο από το σύνολο των ατόμων που γνωρίζουμε.  Άρα, είτε το θέλουμε είτε όχι, οι «ξένοι» αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας. 

Ποιος είναι όμως ξένος;

Ξένος -η –ο, επίθετο, ουσιαστικό*

1. Όποιος προέρχεται από άλλο τόπο, αλλοδαπός.
2. Όποιος προέρχεται από ή ανήκει σε ή χαρακτηρίζει άλλη χώρα.
3. Όποιος δεν ανήκει στην οικογένεια.
4. Όποιος δεν μου ταιριάζει ή δεν είμαι εξοικειωμένος μαζί του.
5. Όποιος ανήκει σε κάποιον άλλο.
6. Ο φιλοξενούμενος.
7. Το σύνολο που δεν έχει κοινά στοιχεία με άλλο/α, που η τομή τους είναι κενή [Μαθηματικά].

Επομένως, «ξένοι» είναι τόσο οι αλλοδαποί, όσο και οι συντοπίτες μας οι οποίοι μας είναι εντελώς άγνωστοι ή τους οποίους δεν γνωρίζουμε «αρκετά» ή με τους οποίους δεν είμαστε εξοικειωμένοι ώστε να «ανέβουν κατηγορία» και να γίνουν «γνωστοί» ή «φίλοι». Ξένοι είναι και όσοι γνωρίζουμε αλλά θεωρούμε ότι δεν έχουν κοινά με μας.

«Ξένοι-αλλοδαποί» μπορεί να είναι και μέλη της οικογένειας μας, ο/η σύντροφος, κάποιοι φίλοι και συνεργάτες μας, που παύουν να είναι «ξένοι» με την έννοια του «αγνώστου», διότι γίνονται οικείοι.  Πολλές επαγγελματικές μας γνωριμίες, συμφοιτητές και διαδικτυακοί «φίλοι» προέρχονται από την αλλοδαπή και αποτελούν μέρος του Κοινωνικού μας Κεφαλαίου - συχνά και της καθημερινότητάς μας. Τα άτομα αυτά είναι πολύτιμα στη ζωή μας γιατί μας βοηθούν να συνειδητοποιήσουμε πόσα πολλά μας ενώνουν με ανθρώπους άλλων ηπείρων, πολιτισμών, θρησκειών.  Ο τρόπος σκέψης, αντίληψης, τα προβλήματα και οι προβληματισμοί, ο πόνος και η χαρά είναι σε εκπληκτικό βαθμό τα ίδια μεταξύ μας. Από τη διαφορετικότητα μας με αυτούς τους ανθρώπους αντλούμε περηφάνια για τον πολιτισμικό πλούτο της ανθρωπότητας, ενώ από τις ομοιότητες μας εστιάζουμε σε όλα όσα μας συνδέουν.

«Ξένοι–άγνωστοι» είναι όλοι όσοι δεν μας είναι γνωστοί.  Οι πλείστοι, δηλαδή, από τους ανθρώπους γύρω μας.  Αυτοί για τους οποίους ξένοι είμαστε εμείς.  Ο μπακάλης, η ταμίας στην υπεραγορά, ο νεαρός στο βενζινάδικο, το ηλικιωμένο ζευγάρι που πάει βόλτα κάθε πρωί, είναι για μας ξένοι.  Όμως ο καθένας τους έχει τη δική του ιστορία: τις δικές του λαχτάρες, τα δικά του βάσανα, τις δικές του επιτυχίες, τα δικά του όνειρα, το δικό του σύμπαν. Τον δικό του κύκλο ανθρώπων στον οποίο είναι σημαντικός. Επί της ουσίας δεν έχει καμιά διαφορά από εμάς. Ο κόσμος γύρω μας είναι γεμάτος από ανθρώπινες ιστορίες παρόμοιες με τη δική μας. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να τις ακούσουμε. Να τις δούμε.

Ξένοι είναι και αυτοί που δεν ανήκουν στο υποσύνολο της ύπαρξης μας.  Δεν αισθανόμαστε ότι ανήκουμε στην ίδια «ομάδα».  Νιώθουμε διαφορετικοί.  Είμαστε όμως;  Ελάχιστα. Αν μιλούσαμε μόνο για λίγο με αυτούς, θα συνειδητοποιούσαμε τις ομοιότητες που τώρα παραβλέπουμε, εστιάζοντας σε μία–δύο διαφορές, που ενδεχομένως όντως υπάρχουν. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε φίλοι με όλους. Αν είμαστε όμως φιλικοί με όλους, θα διδαχθούμε πολλά και θα νιώσουμε όμορφα και ανθρώπινα. Δεν εισηγούμαι να ανοίξουμε το σπίτι μας (ανεξέλεγκτα) σε όλους. Εισηγούμαι να τους ανοίξουμε την καρδιά μας.

Τον Νοέμβριο του 2016, η Αμερικανίδα συγγραφέας και σύμβουλος, Cheryl Rice, ξεκίνησε μια πρωτοβουλία με την ονομασία «You matter marathon»** που σκοπό έχει να φέρει τους ανθρώπους πιο κοντά.  Η διαδικασία συνοψίζεται στην επίδοση από τον κάθε συμμετέχοντα 30 καρτών με την επιγραφή «you matter», «είσαι σημαντικός», σε γνωστούς και άγνωστους.  Η δράση αυτή στοχεύει στο να πατάξει την αποξένωση, την αδιαφορία και την ξενοφοβία και να μας θυμίσει ότι ο καθένας μας είναι σημαντικός. Μέχρι σήμερα έχουν μοιραστεί 500,000 κάρτες με τη συμμετοχή 70,549 ανθρώπων, σε 70 χώρες.

Φέτος τον Νοέμβριο λέμε και στην Κύπρο «είσαι σημαντικός», γιατί «Ξένος είναι απλώς ένας φίλος που δεν έχω ακόμη γνωρίσει», Will Rogers.

*Βικιλεξικό **http://youmattermarathon.com/